19.09.2016 05:44

146 lat temu zmarła Księżna Dorota! [VIDEO]

19 września 1862 roku zmarła Księżna Dorota "Żagańska". Po dziś dzień uważana jest za najbardziej zasłużoną dla Żagania osobę w historii.

W poniższym artykule można przeczytać na temat żagańskiej części życia księżnej. Zapraszamy także do zapoznania się z archiwalnym filmem Telewizji Polskiej na temat Doroty.

Film jest o tyle wyjątkowy, że narratorem jest w nim inny wybitny żaganianin - nieżyjący już Adam Stawczyk. Nagranie można obejrzeć u dołu artykułu.

Księżna Dorota w Żaganiu zamieszkała w 1846 roku. Zastała miasto bardzo zniszczone, w stanie dużego zaniedbania znajdował się również pałac i otoczenie. To sprawiło, że poczuła się bardzo potrzebna.

Rok po przyjeździe odwiedził ją tam Honoriusz Balzak podróżujący na Ukrainę. Stamtąd też obserwowała wydarzenia Wiosny Ludów 1848 roku. Na sześćdziesiąte urodziny Doroty de Dino do Żagania przyjechał Franciszek Liszt. W swoich posiadłościach gościła czasem podróżujących władców, a bardzo często arystokrację. W tamtym czasie towarzyszyła jej już legenda, była kobietą sławną.

Początek jej rządów w Żaganiu zbiegł się nie tylko z tragicznym zakończeniem romansu, ale i opieką nad wnuczkami: córką Pauliny Marią Dorotą (19.02.1840-10.07.1915) oraz Klememtyną, najstarszą córką Aleksandra. Obie panny otrzymały niezwykle staranne wykształcenie. Po śmierci ukochanego Dorota, mimo złego stanu psychicznego, poświęcała czas na wychowanie wnuczek i oddawała się intensywnej i szeroko zakrojonej działalności na rzecz miasta i swojego bezpośredniego otoczenia.

Wiele serca Dorota włożyła w rozbudowę książęcej rezydencji i parku. Pałac w zmienionej przez Dorotę formie przetrwał do czasów dzisiejszych. Dbała o wyeksponowanie portretów rodziny, czym podkreślała swoje kurlandzkie korzenie i przynależność do rodu Bironów, natomiast portrety związanych z nią osobistości wskazywały na jej wysoki prestiż społeczny. Wiele pomieszczeń poprzez swój wystrój zyskało historyczny charakter.

Tworzenie i budowanie oraz uczestniczenie w wielkim ruchu umysłowym i kulturalnym stało się jej pasją. Na bieżąco śledziła nowości ze świata literatury, sztuki i polityki. Dorota ze wszystkich sił dążyła do odbudowy i kontynuowania dzieła swojego ojca, jakim było uczynienie z żagańskiej siedziby książęcej ośrodka kulturotwórczego o ponadregionalnej randze.

Księżna Dorota miała wielu przyjaciół wśród najwyżej postawionych osobistości ówczesnej Europy, a jednym z nich był Fryderyk Wilhelm IV i jego rodzina. Na jej zaproszenie w mieście przebywali wielcy politycy, artyści, członkowie pruskiej rodziny królewskiej oraz najbardziej znaczące elity towarzyskie. Kwitło życie kulturalne, polityczne i arystokratyczne.

W pałacu wystawiane były sztuki teatralne, organizowane wieczorki muzyczne i koncerty. W niektórych przedstawieniach brały udział jej wnuczęta. Na odbywające się w pałacu koncerty i przedstawienia zapraszani byli mieszkańcy miasta i okolic, co bez wątpienia miało wpływ na kształtowanie się życia kulturalnego i umysłowego w Żaganiu. Z różnych okazji w pałacu wydawane były też bale, nawet na prawie 200 osób.

Księżna uczestniczyła w wielkich międzynarodowych wydarzeniach bądź była ich naocznym świadkiem. W liście do de Bacourta w 1852 r. napisała: „Pokochałam Żagań mimo olbrzymich zaniedbań, zaściankowości i ciasnoty ducha, które tu królowały, gdy przybyłam. Zdaje mi się, że tchnęłam życie w to miasto. Mam powód twierdzić, ze jestem tu potrzebna tak, jak ludzie tu mieszkający są mi potrzebni”. Zmarła 19 września 1862 r. w Żaganiu. Tam też w kościele św. Krzyża została pochowana.

Księżna Dorota Talleyrand w 1861 roku musiała zrezygnować z aktywnego trybu życia, a zwłaszcza z podróż ze względu na pogarszający się stan zdrowia. Zmarła 19 września 1862 r. w Żaganiu. Została pochowana w kościele p.w. Św. Krzyża.

Za trumną szli liczni poddani nie tylko z miasta ale z okolic. Źródła historyczne podają, że w pogrzebie uczestniczyło 10 tys. osób. Pozostawiła po sobie bogatą spuściznę we wszystkich aspektach podejmowanych przez siebie działań, a czas jej panowania był dla Żagania okresem największego rozkwitu.

Bez aktywności tej niezwykłej księżnej w różnych sferach życia, miasto prawdopodobnie nie podźwignęłoby się z zastoju jaki nastąpił po śmierci księcia Piotra Birona. Nawet dziś dla mieszkańców Żagania Księżna Dorota pozostaje jedną z najbardziej zasłużonych postaci w dziejach jego historii.